Het is geweldig om te zien dat scholen in Bangladesh enthousiast kinderen met een handicap in hun overvolle klassen opnemen. Of dat bedrijven in Oeganda gemotiveerd zijn om medewerkers met een beperking aan te nemen. En wat dacht je van de vluchtelingenkampen in Zuid Soedan, ook daar werkt men, ondanks beperkte middelen, aan gelijkwaardige participatie.
Als er één ding is wat ik geleerd heb in mijn werk in het buitenland, dan is het wel dat inclusie niet zozeer een kwestie van geld is maar van bereidwilligheid. Geld is natuurlijk wel belangrijk, maar het begint allemaal met een positieve instelling. Juist op de plekken waar de armoede het meest schrijnend is, hoef ik helemaal niet te verdedigen waarom inclusie van mensen met een handicap zo belangrijk is. En met simpele oplossingen kan er vaak al een groot verschil gemaakt worden.
In Nederland worden gelukkig ook goede stappen gezet om gelijkwaardige participatie te realiseren, maar ik krijg soms toch het gevoel dat het hier allemaal wat stroperiger is. De schaduwrapportage, dat verslag doet over de implementatie van het VN verdrag in Nederland de afgelopen vier jaar, laat ook zien dat er nog heel erg veel moet gebeuren. Ik vraag me weleens af waarom de praktijk in Nederland zo weerbarstig is. Waar zit het hem in?
Inclusie gaat niet over het inpassen van mensen in de bestaande orde, het gaat over het aanpassen van de bestaande orde zodat iedereen mee kan doen.
Het volgende voorval illustreert voor mij waarom inclusie in Nederland soms zo lastig is. Ik reisde ooit samen met een collega vanuit Bangladesh terug naar Nederland. Haar elektrische rolstoel ging vlak voor vertrek stuk en kon ook niet meer met de hand vooruit geduwd worden. Op het vliegveld in Dhaka was dat geen probleem. Er werden even een paar mannen opgetrommeld die de rolstoel op een trolley zetten. Bij aankomst op Schiphol bleek zo’n simpele oplossing niet te mogen. Iets met Arboregels, security en verschillende verantwoordelijkheden….. Ze is uiteindelijk thuis gekomen, maar vraag niet hoe!
We hebben in ons land door middel van regels en afspraken de zaken goed geregeld en geordend. Dat is doorgaans heel fijn, maar er is ook een keerzijde. De regels, vaak ook de ongeschreven regels, staan inclusie nog regelmatig in de weg. Daar zullen we toch iets aan moeten doen. Inclusie gaat namelijk niet over het inpassen van mensen in de bestaande orde, het gaat over het aanpassen van de bestaande orde zodat iedereen mee kan doen! Als we een inclusieve samenleving willen bouwen, dan zullen we het lef moeten hebben om samen de regels van het spel te veranderen! Durf jij het aan?
